Polscy inżynierowie pracujący nad systemem PESEL w latach 70. stworzyli komputerową sieć do przesyłania danych cyfrowych z dostępem z dowolnego miejsca na ziemi. Ich system łączył w sieć komputery różnych firm z różnym oprogramowaniem. Jednak "niechęć idiotów partyjnych pogrzebała wszystkie te plany" - powiedział Rzeczpospolitej jeden ze współtwórców, ukrywający się pod pseudonimem Jerzy Studziński.

Unikalne rozwiązania powstały przy tworzeniu bazy danych o Polakach - PESEL. System ewidencji PESEL, z którego korzystamy do dziś, opierał się na przerobionym systemie PRISMA, udostępnionym przez Niemcy. Jednak polscy informatycy znacznie ulepszyli rozwiązania zachodnie - pisze Rzeczpospolita.

Dla potrzeb tego systemu stworzono sieć do transmisji danych. Składała się ona z trzech rodzajów sprzętu. Teletype, czyli elektryczna maszyna do pisania, monitory oraz teleksy, pozwalające na wysyłanie odbiór i drukowanie wysłanych na unikalny numer wiadomości.

Wykorzystanie ostatniego z wymienionych urządzeń umożliwiło globalne przesyłanie danych cyfrowych, czyli pierwowzór dzisiejszego internetu. Łącza pierwszego, szyfrowanego i odpornego na zakłócenia, systemu transmisji danych działały z prędkością 4,8 kb/s.

Sterowanie systemem PESEL było możliwe z każdego miejsca na świecie - zapewnia anonimowy informator na łamach Rzeczpospolitej. Co ciekawe, przy okazji tworzenia systemu powstało kilka innych wynalazków, jak system wyświetlający dane z monitorów za pomocą rzutnika slajdów. Polacy pracowali także nad obsługą komputera za pomocą komend głosowych, a także nad zapisem danych na kartach pamięci, podobnych do rozwiązań stosowanych obecnie w aparatach cyfrowych. Inżynierowie zgłosili wówczas wiele wniosków patentowych, jednak na próżno - pisze Rzeczpospolita.

Koniec lat 80. był zarazem kresem pracy nad PESEL-em wielu zdolnych informatyków. Do zespołu zaczęły trafiać dzieci dygnitarzy partyjnych, co doprowadziło do odejścia najlepszych inżynierów. Wiele projektów przepadło. Obecnie trwają prace nad nową wersją systemu PESEL - PESEL 2. Do dynamiki pracy i postępów na miarę opisywanego przez Rzeczpospolitą pierwowzoru jednak im daleko.

Kolejny raz potwierdza się fakt, że nie tylko same pomysły, ale i czyny prowadzą do sukcesu. Nic więc dziwnego, że to Amerykanie wprowadzili największy na miarę XX wieku wynalazek, jakim jest internet. W przeciwieństwie do nas potrafili wdrożyć swoje pomysły.

Szczegóły w Rzeczpospolitej w artykule pt. Internet mógł się narodzić w PRL.